Kreta, wyspa wśród morskiej rzucona otchłani,
Żyzna, pełna uroków - a siedzą tam na niej
Roje luda, a liczy dziewięćdziesiąt grodów.
Moc tam różnego szczepu i mowy narodów.
Są Achaje, Kydony, Dory bujnogrzywe,
Pelazgi, toż Kreteńcy, tubylcy właściwe.
Na wyspie jest gród Knossos, wielki i stołeczny,
Gdzie lat dziewiątek władal Minos (...)
Odyseja, pieśń XIX

10 marca 2012

Cywilizacja Minojska - wstęp :)


Z uwagi na fakt, iż to właśnie na Krecie rozwinęła się jedna z najstarszych – i chyba największych- cywilizacji Europy czyli cywilizacja minojska, byłoby absolutną niemożliwością aby nie poświęcić jej odrobiny miejsca na tym właśnie blogu. :)

Chciałabym potraktować ten temat tak jak na to zasługuje, czyli rozwinąć go najlepiej jak to możliwe – jednak bez zbytniego przynudzania.  

Informacje zdobyte przeze mnie opierają się na przewodniku książkowym zakupionym na Krecie (o dziwo, w języku polskim;)), informacjach z Internetu (m.in. Wikipedia, portal www.historycy.org). Pewne fragmenty pochodzą również z książki "Starożytna Grecja. Historia polityczna, społeczna i kulturalna (praca zbiorowa - autorzy: Sarah B.Pomeroy, Stanley M. Burstein, Walter Donlan, Jennifer Tolbert Roberts) oraz z książki "Historia Grecji" polskich autorów - J.Bonarka, T.Czekalskiego, S.Sprawskiego i S.Turleja.

W niektórych wypadkach musiałam skonfrontować pewne informacje, bo przewodnik i internet nieco się „rozbiegają”. Całkowicie wątpliwości się nie pozbyłam i jeśli istnieją jakieś nieścisłości to proszę o poprawkę, ewentualnie dyskusję;) 

............................

Pozostałości pałacu minojskiego w Malii


 Minojczycy przybyli na Kretę najprawdopodobniej z Azji Mniejszej czyli zachodnich wybrzeży Turcji (Anatolia) lub Afryki (wg Arthura Evansa). Ich nazwa pochodzi od mitycznego króla Minosa, który według podań był potężnym i zdolnym władcą, dzięki któremu Kreta niepodzielnie panowała w tej części Morza Śródziemnego (obecnie sądzi się, że słowo „minos” oznaczało tytuł, a nie imię władcy;))

Istnieją pewne wątpliwości dotyczące faktu, czy kultura minojska faktycznie jest tylko i wyłącznie kreteńska...bo takiej nazwy również używa się w stosunku do cywilizacji minojskiej. Na pewno nie jest grecka, w przeciwieństwie np. do kultury mykeńskiej (która w znacznej mierze czerpała z kultury minojskiej). Trochę poszperałam w necie i muszę stwierdzić, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ale ponieważ nikt na 100% nie udowodnił, iż owa kultura nie narodziła się na Krecie, więc - podobnie jak znakomita większość -ja przyjmuję, iż to Kreta jest kolebką owej cywilizacji ;)

Inne terminy, którymi określa się cywilizację minojską, to: cywilizacja pałacowa (pałac był siedzibą władcy oraz centrum życia społecznego, politycznego i gospodarczego a zarazem magazynem żywności i surowców oraz ich dystrybucji) oraz talassokracja (określenie na dominację danego państwa– w tym konkretnym przypadku Krety -  na morzu). Według niektórych źródeł  u podstaw twierdzenia o talassokracji legły raczej przekazy mityczne.

Zagadką jest język Minojczyków, zakodowany w piśmie linearnym A( i prawdopodobnie w jeszcze jednej odmianie pisma linearnego  - H. Jednak  potwierdzić nie jestem w stanie, bo nic na temat tego ostatniego znaleźć nie mogłam). Fonetycznie z dużym prawdopodobieństwem odczytuje się te znaki ale nie wiadomo co oznaczają poszczególne słowa (informacje zaczerpnięte z dyskusji na portalu www.historycy.org)
 
Jeżeli jesteśmy już przy piśmie linearnym...Pismo linearne A było używane tylko w obrębie starożytnej Krety. Prawdopodobnie wywodzi się od najstarszego pisma tej cywilizacji jakim było kreteńskie pismo hieroglificzne (inspirowane -być może - egipskimi hieroglifami), które po raz pierwszy pojawiło się w późniejszym okresie przedpałacowym  (ok. 1900 r p.n.e) . Pisma linearnego A prawdopodobnie używano tylko w najstarszych miastach Krety, jak Knossos i Fajstos. (słynny dysk z Fajstos pokryty jest pismem przypominającym pismo linearne A).




Dysk z Fajstos - replika  *




W miarę rozkwitu gospodarczego pociągającego za sobą ekspansję Minojczyków na inne ludy, powstało pismo linearne B. To ostatnie nazywane jest również pismem mykeńskim - ponieważ to właśnie Mykeńczycy na podstawie pisma linearnego A stworzyli najwcześniejszą formę pisanego języka greckiego - czyli pismo linearne B

I na tym zakończę wstęp do cywilizacji minojskiej...;)   c.d.n. 

*  (zdjęcie "pożyczyłam" z Wikipedii   - Wikimedia Commons – repozytorium wolnych zasobów..."The photo was taken on 25 May 2003 by Maksim. It is released under the GFDL" ;) )

To tak na wszelki wypadek, gdyby ktoś się czepiał...;)))))
Poza tym, jeśli ktoś ma jakieś uwagi co do samej treści - to bardzo proszę o komentarze;) Jestem laikiem, ale szybko się uczę;)))

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz